به گزارش
زاهدانه به نقل از
عصرهامون، چندی پیش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری سیاست‌های کلی برنامه‌ی ششم توسعه را ابلاغ کردند.
با مطالعه سیاست ها ابلاغی برنامه ششم توسعه نتیجه می شود ارتباطات با کشورهای همسایه، توجه به علم و فناوری، حرکت به سمت اقتصاد دانش بنیان، بهره وری و سایر عوامل موثر در رشد برای تحقق رشد8درصدی، حفظ جایگاه علمی و به دست‌آوردن رتبه‌ی اول علمی مورد توجه قرار گرفته، ضمن این که مجموعه کاملی از توانمندی‌ها و نقاط ضعف نیز مد نظر قرار گرفته است.
این سیاست ها بر سه محور «اقتصاد مقاومتی»، «پیشتازی در عرصه‌ی علم و فناوری» و «تعالی و مقاوم‌سازی فرهنگی» تکیه دارد و با درنظرگرفتن واقعیت‌های موجود در صحنه‌ی داخلی و خارجی تنظیم شده است تا در زمینه‌ی پیشرفت که به‌کلّی مستقل از نظام سرمایه‌داری جهانی است، کمک کند.
در حالی در بند 21 این سیاست ها تاکید رهبر انقلاب بر توسعه سواحل جنوبی سیستان و بلوچستان به چشم می خورد که سواحل این منطقه در سالهای اخیر علی رغم موقعیت استراتژیک آن همواره مورد بی مهری دولتمردان قرار گرفته است.
دولت تدبیر و امید نیز از زمان روی کار آمدن وعده و وعیدهای زیادی برای احیا سواحل جنوبی استان داده است، وعده هایی که تاکنون عملی نشده است اما تاکید اخیرا از سوی مقام معظم رهبری در قالب برنامه ششم توسعه و ابلاغ آن به دولت امیدی تازه در دل مردمان آخر ایران ایجاد کرده است.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که بندر چابهار در معادلات حمل و نقل جهانی و ترانزیت کالا در سطح بین المللی کاملا شناخته شده است این بندر که با داشتن موقعیت لجستیکی مناسب و حضور منطقه آزاد چابهار می توانست به دریچه ورودی کریدور شمال- جنوب و محور شرق تبدیل شود پس از گذشت 34 سال از انقلاب اسلامی همچنان محروم و در انتظار توسعه است.
اما سواحل مورد تاکید مقام معظم رهبری کجاست؟مَكران يا مُكران نام ايالتي بزرگ در سواحل جنوب شرقي ايران بود كه اكنون بلوچستان ايران قسمتي از آن را شامل مي‌شود.
مركز اين ايالت بزرگ كه مرز شرقي آن به ارتفاعات دره سند پاكستان مي‌رسيد، شهري بود به نام «فنزبور» يا «پنجبور» كه اكنون در بلوچستان پاكستان و در مجاورت شهر سراوان ايران قرار دارد. يعقوبي جغرافي‌دان قرن سوم، اين شهر را بزرگ‌ترين شهر مكران مي‌شمارد.
در حال حاضر مكران از شمال محدود است به سراوان و بمپور، از جنوب به درياي عمان، از مشرق به كلات پاكستان و از مغرب به بشاگرد.(دهخدا)
جورج كرزن در كتاب ايران و قضيه ايران، از جالق تا بندر گواتر كه صدوسي مايل طول دارد را مرز مكران مي‌داند؛ مرزي كه در سال 1871 ميلادي توسط گلداسميت بين ايران و پاكستان تعيين گرديد.
فراموشی سواحل چابهاریکی از زمینه‌هایی که مورد غفلت قرار گرفته، سرمایه‌گذاری در بنادر مهم جنوبی ایران که به آبراه‌های آزاد جهان متصل است، از جمله آن می‌توان به بندر چابهار اشاره کرد که نزدیک‌ترین نقطه به اقیانوس هند و آبهای آزاد جهان است. سواحل بین المللی چابهار و موقعیت سوق الجیشی و البته لجستیکی سالهاست که مورد بی مهری قرار گرفته است سواحلی که در زمان جنگ تحمیلی یک تنه جور بسیاری از مبادلات بین المللی ایران را می کشید اما پس از پایان جنگ یکباره فراموش گردید اما تاکید مقام عظمای ولایت بر آباد سازی این سواحل امیدی مردم منطقه را دوچندان کرد.توسعه مناطق سواحل جنوبی سیستان و بلوچستان کلید حل مشکلات منطقهسواحل چابهار در بخش ترانزيت کالا جايگاه ويژه اي دارد و از يک موقعيت جغرافيايي و ژئوپولتيک خاصي برخوردار استدر شهریورماه 1379 و زمانی که موافقتنامه کریدور شمال - جنوب در «سن پترزبورگ» میان وزارای حمل و نقل سه کشور ایران، هند و روسیه به امضاء رسید چابهار به عنوان بندری استراتژیک در این کریدور معرفی گردید.
بندر چابهار و اتصال آن به مرز ترکمنستان در منطقه مرزی باجگیران کوتاه ترین مسیر حمل و نقل زمینی کالا در کریدور شرق و شاهراه تغذیه کشورهای آسیای میانه محسوب می شود اما این برتری استراتژیک به تنهایی برای هدایت مبادلات تجاری در قالب ترانزیت به این مسیر کافی به نظر نمی رسد.
لزوم احداث، تکمیل، نوسازی و بهسازی زیرساخت های لازم از جمله بندر و اسکله های آن، فرودگاه، ریل راه آهن و شبکه جاده های زمینی به شدت احساس می شود و در حال حاضر این بندر استراتژیک را رنج می دهد.
در این راستا دو حلقه اساسی اتصال اقیانوس هند به کشورهای آسیای میانه در دو نقطه استراتژیک یعنی چابهار و سرخس شکل گرفت ولی سایر حلقه های اتصال دهنده این دو منطقه از سال 1372 تاکنون تغییر چندانی نکرده است.
در سال های اخیر دولت اگر چه حرکت های مثبتی را در خصوص اعطاء امتیازات منحصر به فرد چابهار از خود نشان داده است اما به نظر می رسد روند این اقدامات کند می باشد.
اهمیت راهبردی سواحل جنوب سیستان و بلوچستانمقام معظم رهبري در ديدار جمعي از فرماندهان و مسئولان نيروي دريايي ارتش، كه در مورخ 9 آذر برگزار گرديد، بر آبادسازي سواحل مكران تاكيد فرمودند.
در شرایط کنونی یکی از شاخص‌های مهم تجارت بین المللی، مسئله اقتصاد ترانزیت و درآمدهای حاصله از آن است و به مفهوم سهیم شدن در بازار بین المللی حمل و نقل کالا و عبور از دروازه‌های تجارت بین الملل می‌باشد. قانون حمل و نقل ترانزیت خارجی کالا عبارت است از کالایی که مبادی خارجی به مقصد کشور ثالث و یا نگهداری آن در مناطق حراست شده و انجام حمل تدریجی آن کالا به تقاضای صاحب کالا از قلمرو مرزی یک کشور وارد و از همان نقطه به نقطه دیگر از کشور خارج شود.
کریدور شمال جنوب که ارتباط کشورهای شمال اروپا و کشورهای اسکاندیناوری و جنوب شامل روسیه را برقرار می‌سازد این کریدور به طور مستقیم با موقعیت ترانزیتی ایران مرتبط است و ایران در آن به عنوان پل ارتباطی بین آسیا و اروپا عمل می‌کند و نقش ممتازی را در اقتصاد حمل و نقل و ترانزیت کالا بین کشورها دارد. از طریق کریدور شمال – جنوب کشورها می‌توانند از مزایای دسترسی به سه بازار و مرکز توزیع و حمل و نقل بار جهانی در آسیا شامل حوزه خلیج فارس، حوزه اقیانوس هند و حوزه کشورهای جنوب شرق آسیا با جمعیتی حدود 5/2 میلیارد نفر برخوردار شوند.
کریدور شمال – جنوب برای اولین بار در سال 1992 در نشست کشورهای عضو اتحادیه اروپا در هلسینکی پایتخت فنلاند به عنوان شاهراه ترانزیتی شماره 9 (Notral) به تصویب رسید. توافق‌نامه این کریدور در سپتامبر سال 2000 در سن پترزبورگ میان سه کشور ایران – روسیه و هند به امضا رسید. در واقع سه کشور ایران – روسیه و هند به عنوان موسسان کریدور شمال = جنوب شناخته می‌شوند که بعدها کشورهای قزاقستان – تاجیکستان- بلاروس و عمان به عضویت این کریدور درآمدند.
این مساله اهمیت این کریدور را در تبدیل آن به یک پیمان منطقه‌ای بزرگ نشان می‌دهد و با فعال شدن آن می‌توان به اهداف زیادی از جمله توسعه مناسبات حمل و نقل، افزایش دسترسی به بازارهای جهانی، افزایش حمل و نقل کالا و مسافر، ایمنی و حفظ محیط زیست، هماهنگ سازی سیاست‌های حمل و نقل بین کشورهای عضو، تدوین قوانین و مقررات مورد نیاز و تامین شرایط برابر جهت عرضه کنندگان خدمات حمل ونقل از جانب کشورها دست یافت.
بندر چابهار به دلیل موقعیت راهبردی نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان – ترکمنستان – ازبکستان – تاجیکستان – قرقیزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد است و تنها بندر اقیانوسی ایران است که در کرانه دریای عمان و اقیانوس هند قرار دارد. بندر چابهار قابلیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس پیما را دارد و دارای 300 کیلومتر مرز آبی در دریای عمان است و فاصله چابهار تا تهران 2286 کیلومتر، تا زاهدان 721 کیلومتر است. اتصال بندر چابهار به عنوان بندری استراتژیک به این کریدور در مبادله کالا به شرق کشور و همسایه‌های شرقی آسیای میانه نقش مهمی ایفا خواهد کرد و نقش مهمی در فعال شدن کریدور شمال – جنوب و هم چنین کریدور شرق – غرب خواهد داشت. در صورت فعال شدن تمام حلقه‌های این زنجیره انتقال کانتینر از بندر مومبای به مسکو حدود یک ماه زمان نیاز دارد.
حال باید ببینیم با توجه به تاکیدات مقام عظماي ولايت، پویایی، رونق تجاري و بازرگاني بين‌المللي با همت دولت و ساير دست‌اندركاران به این منطقه استراتژیک باز می گردد؟
انتهای پیام/
