کارشناس مسائل سیاسی مطرح کرد:
کودتای سوم اسفند؛ توطئه امپراطوری در قامت جمهوری خواهی
کارشناس مسائل سیاسی گفت: صد سال پیش در چنین روزی، سوم اسفند ۱۲۹۹ ش، کودتایی در ایران رخ داد که تاریخ دهه‌های بعد این کشور را تعیین کرد.
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۳ اسفند ۱۴۰۱ ساعت ۰۹:۳۰
مجید جانی کول در گفتگو با خبرنگار
زاهدنیوز بیان کرد: انقلاب مشروطیت با ماهیت و رهبری اسلامی ابتدا توسط علمای تهران و نجف در سال‌های ۱۲۸۳ تا ۱۲۸۵ آغاز شد؛ اهداف اعلام شده هم تأسیس عدالتخانه و تعدیل استبداد بود که بیشتر محققین به آن انقلاب نمی‌گویند.
وی افزود: آنچه به نام کودتای سوم اسفند انگلیسی‌ها معروف شده، بعد از گذشت ۱۰۱ سال هنوز محل بحث و شبهه فراوان است.
کارشناس سیاسی گفت: برخلاف ۲۸ مرداد که هم بر کودتا بودن آن و هم بر نقش خارجی‌ها به ویژه آمریکایی‌ها در وقوع آن اجماعی تقریبی میان اهل تاریخ و کارشناسان سیاست وجود دارد، ماجرا برای رخداد سوم اسفند سال ۱۲۹۹ که منجر به انقراض قاجاریه شد، کمی متفاوت است.
به گفته کول؛ کودتا دستپخت انگلیسی‌ها بود و رضاخان خودش کودتا نکرد، بلکه انتخاب و در سال ۱۲۹۹ شرایطی در کشور ایران به وجود آمد تا منجر به کودتا شد.
وی ادامه داد: سرانجام در سحرگاه سوم اسفند ۱۲۹۹، قزاق‌ها به فرماندهی رضاخان میرپنج وارد تهران شدند و با مختصر زد وخوردی با ژاندارمری، تهران را براساس تبانی‌های قبلی تصرف کردند.
این کارشناس تشریح کرد: کودتاچیان تصمیم‌های بعدی خود را مثل انتشار اعلامیه‌هایی با مضمون اعلام حکومت نظامی، دستگیری افراد مورد نظر، لغو ظاهری قرارداد ۱۹۱۹ به اجرا درآوردند.
وی افزود: اولین گام، انعقاد قرار داد ۱۹۱۹م. ایران و انگلیس بود که ایران را به صورت مستعمره آنان در می‌آورد و این قرارداد با مخالفت‌های گسترده مردم روبه‌رو شد و سرانجام به لغو آن انجامید، اما انگلیسی‌ها برای جبران این شکست و حفاظت از منافع خود در ایران، سعی کردند از طریق دیگری منظور خویش را به انجام رسانند.
کارشناس سیاسی با اشاره به عوامل مؤثر در کودتای سوم اسفند سال ۱۲۹۹ اذعان کرد: با اشغال هندوستان از سوی قوای انگلیس، ایران، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های استعماری انگلیس داشت و اهمیت هندوستان برای استعمارگر پیر و لزوم حفظ آن، در کنار خواسته‌های نامشروع استعماری آنان در ایران، سبب شد که کشور ما، جولانگاه شبکه‌های اطلاعاتی حکومت بریتانیا شود.
کول خاطرنشان کرد: آیرونساید، جوان‌ترین سرلشکر ارتش انگلیس بود که چند ماه قبل از کودتا به ایران آمد، وی وظیفه داشت هم زمان با بیرون کشیدن نیروهای انگلیسی از ایران، طرح مشترک کانون‌های استعماری، وزارت جنگ، وزارتامور هندوستان، وزارت مستعمرات و حکومت هند بریتانیا مبنی بر استقرار یک حکومت نظامی وابسته در ایران را به اجرا درآورد.
انتهای خبر/
