در ادامه، نگاهی خواهیم داشت به تکنولوژی های استفاده شده در جام جهانی فوتبال 2014
تکنولوژی خط گل
بحث بر سر استفاده از این تکنولوژی در رقابت های جام جهانی، مدت ها ادامه داشت و همواره، با مخالفت جدی سپ بلاتر، رئیس فیفا همراه بود، اما آن چه که در بازی دور یک چهارم نهایی جام جهانی 2010 آفریقا، در بازی آلمان- انگلیس پیش آمد، نظر او را تغییر داد. در این بازی، گل فرانک لمپارد، هنگامی که نتیجه بازی 1-0 به نفع آلمان ها جلو بود، تشخیص داده نشد و بازی، با برد تیم آلمان به پایان رسید. این گل، بعد از بازبینی فیلم مسابقه، تشخیص داده شد و به یکی از جنجالی ترین خطاها در دنیای فوتبال تبدیل شد. اما در این دوره، استفاده ازتکنولوژی خط گل یعنی GLT( Goal Line Technology) و به کمک 14 دوربین پیشرفته، که همگی بر روی دروازه و مسیر توپ متمرکز شده اند، مانع از بروز این خطا خواهد شد. این فناوری، که ساخت یکی از شرکت های آلمانی است، تصاویر سه بعدی از توپ، مسیر حرکت آن و دروازه را ثبت کرده و سپس با آنالیز این تصاویر به کمک نرم افزارهای پردازش تصویر، عبور توپ از خط دروازه را تشخیص می دهد. به محض عبور توپ از خط دروازه، ساعت هوشمند روی دست داور به لرزش در آمده و گل شدن توپ را اعلام می کند. اولین درخشش این تکنولوژی، در بازی فرانسه، هندوراس، توجه بسیاری را از سراسر جهان به خود جلب کرد.
علاوه بر تمام دوازده استادیوم جام جهانی در برزیل، استادیوم هایی در آلمان، انگلیس و هلند به این تکنولوژی مجهز شده اند.
فوم سفید جادویی
یکی از دغدغه های همیشگی داوران فوتبال، حفظ فاصه 10 یاردی دیوار دفاعی تیم حریف، از توپ فوتبال، در ضربات آزاد است. بازیکنانی که این دیوار را تشکیل می دهند، بعد از سوت داور، مانند اسپند روی آتش، حرکت کرده و سر جای خود نمی ایستند. اما این بار، فیفا، برای رعایت این استاندارد، اسپری های جادویی را در اختیار داوران قرار داده است. بدین ترتیب، داور، خطی سفید جلوی پای بازیکنان دیوار دفاعی می کشد تا محل ایستادن آن ها را مشخص کند. هرچند، گاهی برای مقابله با شیطنت فرد زننده ضربه، درتغییر محل توپ، خطی جلوی توپ هم کشیده می شود. این اسپری ها، که ترکیبی مانند خمیرهای ریش تراشی دارند، با پایه آب بوده و ماندگاری آن ها بین 45 ثانیه تا 2 دقیقه است.
جالب است بدانید که ایده اسپری محو شونده، از سوی یک روزنامه‌نگار آرژانتینی به نام «پابلو سیلوا» ارایه شد. او که هنگام زدن ضربه آزاد در بازی با دوستان قدیمی خود از جلو آمدن دیوار دفاعی عصبانی شده بود، به فکر چنین ایده‌ای افتاد.
هرچند پیش از این هم، از این اسپری ها، در مسابقات لیگ آرژانتین و... و در بیش از 15000 مسابقه استفاده شده بود، اما این اولین باری است که در جام جهانی از آن ها استفاده می شود.
برازوکا، گوی نه چندان آتشین مسابقات
شاید شما هم مثل بسیاری افراد، سرعت و چابکی توپ فوتبال را مهمترین ویژگی برای تایید کیفیت آن بدانید. اما در واقعیت اینطور نیست. مهندسان دانشگاه Tsukuba با استفاده از انجام تست در تونل های باد و به کمک ربات ها، متوجه شدند که سطح صاف و صیقلی و درخشان توپ، منجر به تاثیر بیشتر نیروهای مقاومت هوا روی آن و در نتیجه، تغییر مسیر غیر قابل کنترل آن می شود. حرکت این توپ‌ها در سرعت حدود ۴۰ تا ۸۰ کیلومتر، بسیار تند و تیز بوده و کنترل آن ها را سخت تر می کرده است.
بعد از عملکرد نه چندان عالی جابولانی (Jabulani)، توپ فوتبال جام جهانی 2010 آفریقا، که شرکت آدیداس آن را پیشرفتی بزرگ در مهندسی ورزش می دانست، به بازمهندسی توپ های فوتبال 2014 پرداخت. برخلاف آنچه که انتظار می رفت، کنترل جابولانی حتی برای بهترین شوت زن های جام جهانی 2010 سخت بود. بسیاری از آن ها اعتراف کردند که در ضربات پرسرعت، تغییر مسیر جابولانی، برخلاف انتظار آن ها بوده است. این موضوع، نه تنها هدف گیری آن ها را مختل می کرد، بلکه ، کار دروازه بان ها را بسیار سخت تر کرده و مسیر مسابقات را تغییر می داد. ژولیو سزار دروازه بان تیم برزیل، این توپ را حتی بدتر از "توپ های سوپرمارکت"ها می دانست.
این بار، برازوکا (Brazuka)، به معنای "سبک زندگی برزیلی"، محصول نهایی آنالیزهای مهندسی شرکت آدیداس، توپی است 8تکه. برخلاف توپ های 32 تکه ای معمول، این تکه های پروانه ای شکل بصورت حرارتی و بدون دخالت دست انسان به یکدیگر متصل می شوند. شاید در نگاه اول بنظر برسد که تعداد تکه های کمتر، منجر به کاهش نیروی درگ روی این توپ می شود، اما نتایج تحقیقات و بررسی دکتر سیمون چاپین استاد دانشگاه "Sheffield” با استفاده از اسکنرهای لیزری، چیز دیگری را نشان می دهد. به گفته ی او، عمق درزهای جابولانی، mm 0.48 و عمق درزهای برازوکا، mm 1.56 است. همچنین، مجموع طول این درزها بر روی جابولانی، cm203 و بر روی برازوکا، cm327 است. این درزهای عمیق تر و طولانی تر منجر به نیروی اصطکاکی بیشتر توپ با هوا و کنترل بهتر آن می شود. به کمک این تکنولوژی، شاید این بار هم دوستداران فوتبال شاهد ضربات کات دار زیبایی، مانند ضربه آزاد روبرتوکارلوس در جام جهانی 1998 باشند که منجر به باز شدن دروازه فابین بارتز، دروازه بان بی نظیر فرانسوی شد.
از دیگر ویژگی های جالب این توپ ۴۳۷ گرمی این است که در طول باران شدید فقط دو دهم درصد آب به خود جذب می‌کند. رقمی که بسیار کمتر از استاندارد ۱۰ درصدی مخصوص فیفاست.
شاید به جرات بتوان گفت که کفش ورزشی، از مهمترین و تاثیرگذارترین اجزا در عملکرد بازیکنان فوتبال است. به همین دلیل، مهندسی کفش های ورزشی، از گذشته بحثی داغ و رقابتی در بین شرکت های تولید پوشاک ورزشی بوده است.
پیراهن های جادویی ماساژور
در جام جهانی 2014 برزیل شرکت‌های آدیداس، نایکی و پوما سعی کرده‌اند تجهیزات مناسبی را برای هریک از تیم های تحت حمایت خود فراهم کنند که مجموعه لباس ها، کفش ها، جوراب های ورزشی، ساق دست و ... خاص مهندسی شده، از آن جمله اند. به گفته بسیاری از فوتبالیست های مهم جهان، استفاده از لباس های ورزشی مناسب، علاوه بر کمک به بازی بهتر، شرایط روانی بهتری را برای آن ها فراهم کرده و در مدیریت استرس و عملکرد آن ها تاثیر بسزایی دارد.
پوما اسپانسر هشت تیم در مسابقات مرحله گروهی است. در پیراهن این تیمها از تکنولوژی PWR ACTV استفاده شده است. در این تکنولوژی، علاوه بر تلاش برای خنک نگه داشتن بدن بازیکنان و سبک بودن وزن لباس ها، از باندهای کشی خاصی در جوراب ها و دیگر لباس های بازیکنان استفاده می شود که با تثبیت ماهیچه های آن ها، از حرکت و لرزش آن ها جلوگیری کرده و در نتیجه خستگی آن ها را کاهش می دهد. این مجموعه، به خاطر تکنولوژی خاص خود، به مجموعه "ماساژوری" هم مشهور شده است. لباس هایی که با بافت خود و در حین دویدن، ماساژ طبیعی را برای جلوگیری از خستگی ماهیچه های ورزشکاران ایجاد می کنند. همچنین، این بافت های کشی در پیراهن ورزشکاران، در قسمت قفسه سینه، تنفس بهتر و در قسمت عقب و تیغه شانه ها، به حفظ حالت بدن آن ها کمک می کند.
9 تیم از پیراهن‌های آدیداس استفاده می‌کنند. این پیراهن‌ها با استفاده از تکنولوژی Climacool، در هوای گرم و مرطوب برزیل، عرق را از بدن جذب کرده و به بیرون هدایت می‌کند. درنتیجه بازیکنان را چه در شرایط تمرین و چه در زمین مسابقه، سرحال نگه داشته و یکی از عوامل خستگی بازیکنان که عرق کردن بیش از حد آن هاست را حذف می کند. همچنین وزن این پیراهن‌ها بسیار سبک است و تنها 100گرم است که در مقایسه با نوع قبلی این پیراهن ها، با 166 گرم وزن، 40 درصد کاهش وزن داشته است.
نایکی پیراهن‌های 10 تیم را تهیه کرده است. در این پیراهن‌ها از تکنولوژی Dri-FIT استفاده شده که باعث می‌شود هوای بیشتری به بدن ورزشکاران برسد.
این پیراهن نیز با کمک بافت میکروفایبر نه تنها عرق را از بدن بازیکنان دور می کند، بلکه احساس راحتی خاصی را برای آن ها فراهم می آورد. همچنین با سوراخ هایی که با تکنولوژی لیزر بر روی آن ها ایجاد شده، عبور هوا از درون لباس را تسهیل کرده و مانع از عرق کردن فوتبالیست ها می شود . تیم ملی برزیل از جمله 10 تیمی است که از محصولات این شرکت استفاده کرده است.
در مسابقات جام جهانی تنها پنج تیم از پیراهن‌های نایکی ، پوما و آدیداس استفاده نمی‌کنند. این تیمها عبارتند از: ایران، کاستاریکا، اکوادو ، هندوراس و بلژیک.
تیم ملی کشورمان، پیراهن های اسپانسر خود، شرکت آل اشپورت را به تن می کند که تقلبی بودن این پیراهن ها، به یکی از سوژه های خبری داغ قبل از مسابقات تبدیل شده بود.
تکنولوژی 4K
یکی از برترین تکنولوژی هایی که این بار، برای تماشاچیان خارج از استادیوم های فوتبال در جام جهانی 2014 برزیل استفاده خواهد شد، تکنولوژی 4K است. این فناوری که با عنوان Ultra High Definition هم شناخته می شود، طی توافقی که بین فیفا و شرکت SONY صورت گرفته است، برای پخش بازی های دور یک چهارم نهایی، تا بازی نهایی جام، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در این فناوری، تصاویر ضبط شده، با استفاده از دوربین های خاص، با دقت حداقل 2000 پیکسل در عرض و 4000پیکسل در طول، به ماهواره ها مخابره خواهد شد. برای این که بهتر متوجه دقت و عظمت این تکنولوژی شوید، بد نیست بدانید که دقت و وضوح تصویر یک صفحه نمایش کامپیوتر، 1500پیکسل در طول و 800پیکسل در عرض است. بدین ترتیب، کشورهای مختلف، با استفاده از این تکنولوژی می توانند مسابقات را بر روی صفحات نمایش بزرگ سینماها و یا صفحات نمایش عمومی در پارک ها و ... با دقت و کیفیتی فوق العاده به نمایش درآورده و هیجان و لذت تماشای دسته جمعی بازی ها را دو چندان کنند.
استادیوم های خورشیدی
از دیگر ویژگی های فناورانه قابل توجه جام جهانی برزیل، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در تامین برق مورد نیاز استادیوم های آن هاست.
سقف بعضی از ورزشگاه ها از پنل‌های خورشیدی پوشیده شده که قادر به تولید 1.5 تا 3.3 مگاوات انرژی الکتریکی هستند. باتری‌های خورشیدی تعبیه شده در سقف این ورزشگاه قادرند تا دو برابر انرژی مورد نیاز برای ورزشگاه را در حالت اوج مصرف تولید کند. از انرژی الکتریکی خورشیدی، در سیستم حرارتی رخت‌کن‌ها، سرویس‌های بهداشتی و آشپزخانه‌ها و ... استفاده می شود.
تامین امنیت به کمک ربات ها
شرکت iRobot با قراردادی 7.2 میلیون دلاری، 30 دستگاه روبات PackBot که هر کدام از 100,000 تا 200,000 دلار قیمت دارند را برای تامین امنیت جام جهانی، در اختیار برزیل قرار خواهد داد.
بیش از 800 رباتPackBot در انجام ماموریت‌های خطرناک در کشورهایی چون افغانستان، عراق و همچنین در حادثه‌ی نیروگاه اتمی فوکوشیمای ژاپن و تسونامی، برای کنکاش در ساختمان های مخروبه، مناطق مین گذاری شده و ... استفاده شدند.
این ربات ها از تجهیزاتی مانند دوربین و قابلیت کنترل از راه دور بهره‌مند هستند که امکان مشاهده و کنکاش هر شی مشکوکی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این ربات ها که کمتر از kg18 وزن دارند، با چرخ هایی با قابلیت چرخش 360 درجه، می توانند از پله ها و سخت ترین موانع بالا بروند و حتی در صورت سقوط از ارتفاع 2 متری سطح زمین، آسیب نخواهند دید. توانایی حرکت در عمق 1 متری آب و ماکزیمم سرعت حرکتی km/h9 از دیگر ویژگی های این ربات هاست.
عینک های دوربین دار تشخیص چهره
در کنار این روبات‌ها، نیروهای امنیتی برزیل از عینک‌های مجهز به دوربین نیز برای ثبت تصاویر استفاده خواهند کرد تا در صورت بروز مشکل به راحتی فرد مورد نظر را بیابند. اطلاعات منتشر شده حاکی از این امر است که این دوربین‌ها قادرند در هر ثانیه 400 تصویر از چهره‌ی اشخاص را ثبت کرده و در پایگاه داده‌ی مربوطه که قادر است تا ۱۳ میلیون تصور را ثبت کند، ذخیره کنند.
پهبادهای امنیتی
همچنین استفاده از چهار پهباد برای کنترل هوایی مناطق مختلف برزیل، امنیت این مسابقات را بیشتر کرده است. بدین ترتیب، بودجه 900 میلیون دلاری برآورد شده برای تامین امنیت این دوره از مسابقات، آن را از نظر مالی، به امن‌ترین دوره‌ی برگزاری بازی‌ها تبدیل کرده است.
علاوه بر موارد فوق، فناوری های بسیار دیگری برای رسیدن به بهترین عملکرد در بازی ها استفاده شده است. از آن جمله می توان به استفاده از تجهیزات کنترل و نظارت بر شرایط فیزیکی بازیکنان تیم آمریکا، به درخواست یورگن کلینزمن سرمربی این تیم، استفاده از IPad توسط تمامی بازیکنان تیم انگلیس برای بررسی بازی خود و بازیکنان رقیبشان در هریک از مسابقات و دسترسی به سوابق عملکردی دقیق آن ها، صفحه نمایش بزرگ Twitterwall در هتل تیم ملی آلمان برای دیدن تصاویر و پیغام های طرفداران این تیم توسط اعضا و ... اشاره کرد.
