به گزارش زاهدانه ، پایگاه تحلیلی "اینفورمیشن کلیرینگ هاوس" در مقاله‌ای به قلم "گرت پورتر" می‌نویسد: در حالی که مذاکره کنندگان هسته‌ای ایران وارد روزهای پایانی پیش از ضرب العجل 24 نوامبر می‌شوند، مسئله ظرفیت غنی‌سازی، دیگر مانع اصلی رسیدن به توافق نهایی به شمار نمی‌رود بلکه در حال حاضر، این مانع اصلی، موضع آمریکا در خصوص لغو تحریم‌ها علیه ایران است. اگر آمریکا در موضع کنونی خود، یک تجدید نظر اساسی نکند، مذاکرات قطعا با شکست مواجه خواهد شد.
*** توافق ایران و روسیه، مانع از کاهش چشمگیر تعداد سانتریفیوژها خواهد شد
از زمانی که ایران و روسیه در خصوص ارسال بخش بزرگی از ذخیره اورانیوم غنی سازی شده با غلظت پایین(LEU) ایران به روسیه جهت تبدیل آن به صفحات سوخت به توافق رسیدند، مذاکرات جدی بر سر مسئله ظرفیت غنی‌سازی، ادامه داشته است. این توافقنامه می‌تواند ذخیره (LEU) ایران را به صفر کاهش دهد، بنابراین، این کار به اندازه کاهش تعداد سانتریفیوژهای عملیاتی ایران ــ موضوعی که دولت اوباما کل تابستان را بر روی آن پافشاری می‌کرد ـــ بر قابلیت گریز ایران تاثیر خواهد گذاشت.
*** اعلام آمادگی آمریکا برای پذیرش 6000 سانتریفیوژ
مذاکره‌کنندگان آمریکایی هنوز تلاش می‌کنند تعداد سانتریفیوژهای ایران را کاهش دهند اما بر اساس گزارش روزنامه «لس آنجلس تایمز» در تاریخ 4 نوامبر، مذاکره کنندگان آمریکایی اکنون آمادگی خود را برای پذیرش 6000 سانتریفیوژ فعال اعلام کرده است. این مذاکره کنندگان که در ابتدا خواستار کاهش تعداد سانتریفیوژها به 1500 عدد بودند، پیش از این نیز به طور غیررسمی موافقت خود را با تعداد 4000 عدد اعلام کرده بودند.
*** موضع آمریکا در خصوص لغو تحریم‌ها، رسیدن به توافق را غیرممکن می‌سازد
به عقیده نویسنده، بعید به نظر می‌رسد که دو طرف نتوانند روی تعدادی بین 6000 تا 9400 عدد سانتریفیوژ به توافق برسند.
اما طبق اظهارات علنی و اطلاعات افشا شده در هفته‌های اخیر، موضع آمریکا در خصوص لغو تحریم‌ها، مشکلاتی سیاسی برای ایران به وجود می‌آورد که رسیدن به توافق را غیرممکن می‌سازد.
*** تحریم‌هایی که بلافاصله پس از حصول توافق نهایی، از میان برداشته خواهند شد
دولت آمریکا نیز اذعان می‌کند که اگر می‌خواهد ایران انگیزه‌ای برای امضای این توافقنامه داشته باشد، باید برخی از تحریم‌ها را بلافصله پس از امضای توافقنامه لغو کند. دولت آمریکا به ایران اعلام است که تحریم‌هایی که با مشارکت کشورهای اروپایی و آسیایی از سال 2012 علیه ایران اعمال شده و به کاهش شدید صادرات نفت ایران منجر شده است، بلافاصله پس از رسیدن به یک توافق جامع، از میان برداشته خواهد شد.
*** ایران در توافق جامع هسته‌ای، باقی ماندن حتی یک تحریم را نخواهد پذیرفت
دولت آمریکا علاوه براین، برخی از تحریم‌های یکجانبه خود را به حالت تعلیق در خواهد آورد اما برخی از این تحریم‌های یکجانبه، از جمله تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل به حالت تعلیق در نخواهد آمد و حداقل برای چندین سال به قوت خود باقی خواهد ماند. مواضع اخیر آمریکا، به شدت از سوی هیئت مذاکره کننده ایرانی مورد مخالفت قرار گرفته است.
سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، در تاریخ 25 اکتبر اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران، در توافق جامع هسته‌ای باقی ماندن حتی یک تحریم را نخواهد پذیرفت.»
*** دولت اوباما اعلام کرد که به جای لغو کامل تحریم‌ها، آن‌ها را فقط به حالت تعلیق درمی‌آورد
مقامات ایرانی، تحریم‌های اقتصادی آمریکا را چالشی برای موقعیت ایران در سیاست بین الملل و نشان دهنده خصومت آمریکا نسبت به ایران می‌دانند. به عقیده «پورتر»،یکی از اهدافی که برنامه غنی سازی ایران را از ابتدا به جلو می‌راند، به دست آوردن اهرم فشار بیشتر برای لغو تحریم‌ها بوده است.
اما دولت اوباما، تحت فشار اسرائیل و اکثریت کنگره که طرفدار منافع اسرائیل هستند، علنا اعلام کرده است که به جای لغو کامل تحریم‌ها، آن‌ها را فقط به حالت تعلیق درخواهد آورد و اینکه تنها تحریم‌هایی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت که مستقیما به مسئله هسته‌ای مرتبط هستند و لغو واقعی تحریم‌ها، به جای اینکه بلافاصله پس از امضای توافقنامه انجام شود، در انتهای این روند صورت خواهد گرفت.
*** لغو تحریم‌های شورای امنیت برای ایران اهمیت بسیار زیادی دارد
طبق قانون آمریکایی تحریم‌های ایران، تنها کاری که اوباما می‌تواند بدون موافقت کنگره انجام دهد، این است که با استفاده از اختیاری که قانون به وی داده است، این تحریم‌ها را به مدت 120 روز به حالت تعلیق درآورد.
لغو تحریم‌های گنجانده شده در 4 قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل ، که بین سال‌های 2006 تا 2010 به تصویب رسیدند، به لحاظ سیاسی، مسئله حساسی برای ایران به شمار می‌رود. این تحریم‌ها هرگونه داد و ستد با ایران را در خصوص مواد و فن‌آوری مربوط به انرژی هسته‌ای، ممنوع ؛ دارایی‌های صنایع کلیدی و شرکت‌ها را مسدود؛ از انجام داد و ستد با بانک‌های ایرانی که می‌توانند به برنامه هسته‌ای مربوط باشند، جلوگیری؛ و یک تحریم تسلیحاتی علیه ایران تحمیل می‌کند و ایران را حتی از داشتن یک برنامه موشکی بالیستیک، باز می‌دارد.
***تردید ایران کاملا منطقی است
دولت اوباما در نظر دارد که لغو تحریم‌های شورای امنیت را به تعویق بیاندازد و تا پایان توافقنامه، مجوز کنگره را برای لغو تحریم‌های یکجانبه به دست آورد. گفته می‌شود که هدف آمریکا، داشتن اهرم فشار بیشتر بر اجرای توافقنامه توسط ایران است. اما از نظر ایرانی‌ها، چنین توافقنامه‌ای قابل اعتماد نیست. تردید ایران در مورد این که کنگره اجازه خواهد داد که تحریم‌ها به عنوان بخشی از یک توافق، و بدون تلاش رئیس‌جمهور برای آن برداشته شوند، کاملا منطقی است.
*** مانع تراشی آژانس با مطرح کردن «ابعاد احتمال نظامی» برنامه هسته‌ای ایران
به عقیده نویسنده، یکی از اهداف به تعویق انداختن لغو کامل برخی از تحریم‌های یکجانبه تا اواخر روند اجرای توافقنامه، برای اطمینان از این است که ایران در «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ای خود، با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری خواهد کرد.
به گفته علی واعظ، تحلیلگر ارشد امور ایران در گروه بین المللی بحران، لغو برخی از تحریم‌ها از جمله تحریم‌های یکجانبه، مشروط به حل و فصل رضایت بخش مسائل مربوط به ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود. به گفته وی، روند حل و فصل مسئله «ابعاد احتمالی نظامی»، تا حدودی زمان‌بر است و طبیعتا گروه 1+5، تا حل و فصل کامل این موضوع، به حفظ اهرم فشار خود نیازمند است.
*** «ابعاد احتمالی نظامی» اهرم فشار غرب بر روی ایران
«گرت پورتر»، نویسنده این مقاله معتقد است که با زنده نگه داشتن مسئله «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ای ایران، غرب منبع دیگری از اهرم فشار بر روی ایران را در انجام توافقنامه، در اختیار خواهد داشت.
واعظ هفته گذشته در مصاحبه با نشریه «اینترنشنال بیزینس تایمز» گفت: حتی در صورت همکاری کامل، تصمیم برای بستن پرونده «ابعاد احتمالی نظامی»، کاملا سیاسی است و به احتمال زیاد، تحت تاثیر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار دارد.» نحوه برخورد «یوکیا آمانو»، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، با این مسئله در سال 2014، بدون شک با این تفسیر سازگار است.
دکتر علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، ژوئن گذشته در مصاحبه‌ای گفت که آژانس بین المللی انرژی اتمی در قالب چارچوبی منتشر نشده در فوریه 2014 در خصوص همکاری بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد مسئله ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران، موافقت کرد که در صورت ارائه اطلاعات مورد نیاز برای شفاف سازی این مسئله توسط ایران، پرونده مربوط به آن را ببندد. سخنگوی آمانو در پاسخ به سوال خبرنگاران در مورد اظهارات صالحی، گفته‌های وی را تکذیب نکرد.
*** ایران شواهد لازم برای اثبات صلح آمیز بودن برنامه توسعه چاشنی‌های (EBW) را به آژانس ارائه داده است
آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال 2008 با اشاره به برنامه ایران در خصوص توسعه چاشنی‌های (EBW) و این که این برنامه می‌تواند بخشی از یک برنامه تسلیحاتی هسته‌ای باشد، از ایران خواست تا برای اثبات این که این برنامه برای استفاده‌های غیرهسته‌ای توسعه یافته، دلایل و مدارک لازم را ارائه دهد. ایران نیز در ماه آوریل شواهد متعددی مبنی بر اینکه فن‌آوری چاشنی‌های (EBW) برای صنعت نفت و گاز این کشور توسعه پیدا کرده است، به آژانس بین الملللی انرژی اتمی ارائه داد.
*** دولت آمریکا باید در استراتژی خود در خصوص مسئله «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ای ایران، یک تجدید نظر اساسی کند
اما آمانو در کنفرانسی خبری در تاریخ 2 ژوئن اعلام کرد که وی هنوز در خصوص مسئله چاشنی‌های (EBW)، به نتیجه نرسیده است. آمانو در تاریخ 31 اکتبر، با حضور در موسسه «بروکینز» گفت که آژانس بین المللی انرژی اتمی هنوز در حال بررسی اطلاعاتی است که ایران در ماه آوریل به آژانس ارائه کرده است؛ ادعایی که مشکل می‌توان آن را جدی گرفت.
آمانو در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران، روشن ساخت که کامل کردن این روند، زمان زیادی خواهد برد. وی گفت: «این یک پروسه بی‌پایان نیست.» بنابراین، به نظر می‌رسد که آمریکا به جای ارائه یک دلیل موثق برای به تعویق انداختن لغو تحریم‌ها، از مسئله «ابعاد احتمالی نظامی» برنامه هسته‌ای ایران، برای توجیه این کار استفاده کند.
شاید دولت آمریکا از قبل برنامه‌ریزی کرده است تا در برخی از خواسته‌های خود، موضع عقب‌نشینی اتخاذ کند اما تنها با بازنگری کلی در استراتژی خود در مورد این مسئله است که می‌تواند پیش از آنکه زمان به پایان برسد، جلوی شکست تقریبا حتمی مذاکرات را بگیرد.
انتهای پیام/
